İnsan Hakları Derneği MYK üyesi (İHD) ve Siirt Şube eski Başkanı Vetha Aydın Yüksel, İnsan Hakları Derneği (İHD) çatısı altında yürüttüğü hak savunuculuğu faaliyetlerinden dolayı bugüne kadar pek çok kez gözaltına alındı, tutuklandı, yargılandı, işini kaybetti. Şu anda İHD MYK yedek üyesi ve hakkında 2009, 2010, 2017’de açılan soruşturmaların birleştirilmesiyle Siirt 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılmış bir dava bulunuyor. Davanın karar duruşması 4 Temmuz 2023’te yapılacak.
Vetha Aydın, 1975 Siirt doğumlu bir sağlık görevlisi. 30 yıldır kendisini bir hak savunucusu olarak tanımlıyor. Babasının gözaltına alınıp tutuklanması, Siirt'te bulunan Newala Qesaba’da tanıklık ettiği cenazeler ve bölgedeki çatışmalı ortam onu insan hakları alanında etkin bir isme dönüştürdü.
2002-2018 yılları arasında İHD’de yönetici olarak görev yaptı. Aynı zamanda Tutuklu ve Hükümlü Aileleri İle Dayanışma Derneği üyesiydi. İHD adına yaptığı açıklama ve etkinlikler sonrası hakkında sayısız soruşturma açıldı. Bazıları kovuşturmaya yer olmadığı için kapandı, bazılarından beraat etti, bazılarından ceza aldı.
İHD 2003’te, İnsan Hakları Haftası sırasında ülke genelinde Kürtçe ve Türkçe barış isteklerinin dile getirildiği afişler astı. Afişlerde, “Barış kazanacak/ We Aşiti Ser Bî Keve” yazıyordu. Bu afişler nedeniyle sadece Siirt ve Mardin’de şube başkanlarına dava açıldı. Yargılananlardan biri de Vetha Aydın Yüksel’di. Sonucunda da bir yıl boyunca denetimli serbestlik tedbiri uygulandı. Kahvehane, bar, kafe gibi yerlere girişi yasaklandı.
2005’te, İHD Siirt Şube Başkanı olduğu dönemde yaptığı açıklamalar nedeniyle sözleşmeli hemşire olarak çalıştığı kurum tarafından hak mücadelesini bırakması, ancak bu durumda işine devam edebileceği sözlü olarak bildirildi. Kabul etmeyince hiçbir gerekçe sunulmadan sözleşmesi feshedildi. Açtığı işe iade davasını kazandı ancak işçi fazlalığı gerekçesi ile işe alınmadı.
8 Mart ve Newroz tertip komiteleri üyesi olarak, Halepçe katliamı, cezaevleri, kadın cinayetleriyle ilgili düzenledikleri etkinlikler suç sayılarak “terör örgütü propagandası yapmak”, “terör örgütü üyeliği”, “Dernekler Kanunu’na muhalefet”, “2911 Sayılı Toplantı ve Yürüyüş Kanunu’na Muhalefet” iddialarıyla hakkında 100’e yakın soruşturma açıldı.
16 Mart 2010’da “KCK üyesi olmak” iddiası ile gözaltına alındı. 15 Mart 2011’de çıkarıldığı mahkemede tutuksuz yargılanmak üzere serbest bırakıldı. Siirt 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nde hala süren bu dava, daha sonra süren diğer soruşturmalar ile birleştirildi. Davanın iddianamesinde, Aydın Yüksel'in bir insan hakları savunucusu ve İHD yönetici olarak yaptığı telefon konuşmalarının dökümleri, katıldığı basın açıklamaları delil olarak gösteriliyor.
13 Temmuz 2017’de yeniden gözaltına alındı, “terör örgütü üyeliği” ve “terör örgütü propagandası yapmak” ile suçlandı. Bir hafta sonra çıkarıldığı mahkeme tarafından yurtdışı yasağı ve haftada bir kez imza şartı ile serbest bırakıldı. İki yıl sonra imza zorunluluğu kalktı.
Cizre’de sokağa çıkma yasakları döneminde İHD MYK üyesi olarak KESK tarafından düzenlenen basın açıklamasına katıldığı için de hakkında 2015’te bir dava açıldı ve 2019’da beraat ile sonuçlandı.
Siirt 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nde süren davanın iddianamesinde, Vetha Aydın Yüksel aleyhine gösterilen deliller, telefon konuşmalarından ve Yüksel’in hak savunuculuğu faaliyetleri dahilindeki eylemlerinden oluşuyor.
Davanın karar duruşması 4 Temmuz 2023’te görüldü. Mahkeme Vetha Aydın Yüksel’i "örgüt üyesi olma" suçundan 6 yıl 3 ay hapis cezasıyla cezalandırdı. Mahkeme ayrıca yurtdışı çıkış yasağı uygulanmasına da karar verdi.
